Çok geniş bir coğrafya parçasını kapsayan, Anadolu’nun tam ortasında, benzer jeolojik yapıya sahip en az beş ilimizi sınırları içine alan Kapadokya Bölgesinin başlangıç olarak Nevşehir il sınırları içinde çekilmiş, otsu bitkilere, çiçeklere ait 45 türün toplam 286 fotoğrafı sayfamızda yer almaktadır. Elimizdeki fotoğraf koleksiyonundan yapılmakta olan seçimlerle tür sayısı kısa bir süre sonra birkaç kat daha artmış olacaktır. Devam eden arazi taramalarımızla sayfamızda yer alacak otsu ve odunsu tür sayısı sürekli artacaktır.
Doğal ve yabani bitki örtüsünü tanıtmaktaki temel amacımız, insanlara aynı havayı ve toprağı paylaştıkları, iç içe yaşadıkları bu canlı türlerinin varlığını, güzelliğini ve değerini göstermek ve hissettirmektir. Bu bitkilerin ekseriyeti, insanlardan önce de burada vardı. Zaman içinde değişime uğradılar; bunu fosillerden anlıyoruz. Çoğu zaman “yabani ot” muamelesi gören bu bitkiler, aslında ekosistemimizin vazgeçilmez yapı taşlarıdır. Yok olmaları büyük bir eksiklik yaratacaktır. Bu noktada oluşturulacak farkındalığın ülkemiz için çok önemli olduğunu düşünüyoruz.
Türkiyenin bulunduğu iklim kuşağı ve bölge üç bitki coğrafyasının (Avrupa-Sibirya, İran-Turan, Akdeniz) kesişme alanındadır. Farklı iklim bölgelerine ve kendine has jeolojik, topoğrafik yapı çeşitliliğine sahip olan ülkemiz bitki çeşitliliği açısından dünyanın en zengin bölgelerinden biridir. Konuyla ilgili değişik yayınlarda bitki türü sayısı Avrupa kıtasının tümü için 12.000 – 13.000 olarak verilirken, tek başına Türkiye için bu sayı, 3.000 kadarı endemik (yalnızca yurdumuza has, yalnızca ülkemizde doğal yetişen) olmak üzere toplam 12.500-13.000 olarak gösterilmektedir. Ancak, özellikle son yarım asırdır kaçınılmaz olarak süren şehirleşme, sanayii, inşaat, turizm vb. gibi sosyal- ekonomik faaliyetlere ek olarak, yaban yaşamını tehdit eden önemli bir unsur da bilgisizlik ve farkındalığın az oluşudur. Kapadokyada başta kitlesel turizm faaliyetleri olmak üzere bölgenin çok özellikli bitki zenginliğine tehdit oluşturabilecek faaliyetler konusunda bir farkındalık oluşturulması gereği açıktır.
Kapadokyanın jeolojik, tarihi ve kültürel zenginliğini tamamlayan en önemli unsur bitki örtüsünün özelliğidir. Bu sayfadaki amacımız birey ve toplum temelli olarak sahip olduğumuz bu zenginliğin farkına varılmasıdır. Dünya çapında “Vatandaş Bilimi” (Citizen Science) olarak da adlandırılan bu çalışma yöntemi Kapadokyada ilk defa uygulanmaktadır. Bu çalışma yönteminin gerçekleştirilmesinde en büyük desteğimiz olan Sn. Halil Nuri Hepdinç’in, kendi çekimlerinden oluşan bitkileri tanıtıcı özel fotoğraf koleksiyonunu sayfamıza tahsis etmesi bir çoğumuzun daha önce farkına varamadığı bitki görüntülerine ve ilk defa duyacağı isimlendirmelere ulaşmamızı sağladı. Bu vesile ile çalışmanın öncüsü Sn. Hepdinç’e şükranlarımızı sunuyoruz. Hiç süphesiz atalarımız bu bitkilerin hepsini biliyor, tanıyor ve kullanıyorlardı. Bu zengin bitki örtüsünü ve onun etrafında oluşturdukları halk kültürünü bizlere gelecek kuşaklara aktarmamız için ödünç verdiler. Oluşturmak istediğimiz farkındalık başta endemik bitkilerimiz olmak üzere Kapadokya bölgesinin bitki örtüsünün ve onun etrafında biçimlenen somut olmayan kültür mirasının korunması içindir.
Vatandaş bilimi katılımcı desteklerinizi bekliyor. Lütfen fotoğraflarınızı bizlerle paylaşınız. Hem görsel hem teorik olarak sayfamızın gelişmesi için bizlere destek olunuz. Eminiz ki bu idealist çalışmamız kısa zamanda çığ gibi büyüyecek ve önemli bir envanter çalışması olarak tarihe geçecektir.
Sayfamızda fotoğraflarına yer verilen bitkilerin Türkçe ve Latince adlarının, ait oldukları “tür” ve “aile” kategorilerinin ve bunların adlarının tespiti için ana başvuru kaynağı olarak “Güner, Adil (Yayın Başeditörü) – “Türkiye Bitkileri Listesi;Damarlı Bitkiler”. ANG Vakfı, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul-2012” adlı eserden yararlanılmıştır. Kaynakçamızda yer alan ve hepsi konuların uzmanı botanikçi ve bitkisever araştırmacıların eserleri olan tüm yayınlar ile yine uzman kurum ve kişilerin oluşturdukları web siteleri sıkça başvurulan kaynaklarımızdır.
Teşekkürlerimizle.
Kaynakça
Kitaplar
- Akaydın, Galip – “Doğal Bitkilerimiz”. Hacettepe Üniversitesi Yayınları.Ankara-2003
- Akaydın, Galip – “Beytepe Bitkileri”. Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Ankara-2011
- Akaydın, Galip-Torlak, Hasan- Akbaş, Faruk – “Anadolu Kültüründe Bitkiler”. Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Ankara-2014
- Akbaş, Faruk – “Anadolu Orkideleri”. Say Yayınları.İstanbul-2012mayıs
- Akkemik, Ünal (Editör) – “Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç Ve Çalıları”. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Botaniği Anabilim Dalı. Yayımlayan: T.C. Orman Ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü. Ankara-2018
- Aytaç, Zeki- Ocak, Atila- İğci, Bahar Kaptaner – “Türkiye Bitkileri Doğa Rehberi”. Nobel Akademik Yay. Eğt. Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Ankara-Nisan 2020.
- Baytop, Turhan – “Türkçe Bitki Adları Sözlüğü”. Türk Dil Kurumu Yayınları (538). Öncü Basımevi. Ankara-2007
- Birand, Hikmet – “Alıç Ağacı İle Sohbetler”. Tübitak Popüler Bilim Kitaplari (35). Ankara-2006
- Durmuşkahya, Cenk – “Bitkisel Hayat”. Tübitak Popüler Bilim Kitapları (216). Ankara-2006
- Ebcioğlu, Nejat – “Kaktüsler Ve Diğer Etli (Sukulent ) Bitkiler”. Remzi Kitabevi. İstanbul-2006
-
- Ekim, Tuna – “Türkiye’nin Nadir Endemikleri”. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. İstanbul-2009
- H.Davıs D.Sc, Senior Lecturer İn Taxonomic Botany – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands” Assisted By J. Cullen,Ph D, M.J.E.Coode,Ba – Dsır Research Assistants, University Of Edinburg (Volumes:1–2), Edınburgh At The Unıversıty Press, 1965-1967
- H.Davıs D.Sc, Reader İn Taxonomic Botany – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands”, Assisted By D.F.Chamberlain, D.Phil And Victoria A. Matthews, B.Sc L And Victoria A. Matthews, B.Sc S, University Of Edinburgh (Volumes: 3–4) Edınburgh At The Unıversıty Press, 1970 – 1972
- H.Davıs D.Sc, Reader İn Taxonomic Botany – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands”, Assisted By V.A. Matthews, B.Sc, F.K. Kupicha, Ph.D. And B.S. Parris, M.Sc. Src Research Associates, University Of Edinburgh (Volume: 5) Edınburgh At The Unıversıty Press, 1975
- H.Davıs D.Sc, Reader İn Taxonomic Botany – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands”, Assisted By J. R. Edmondson, Ph.D. R. R. Mill, B.Sc. And B. S. Parris, M.Sc. Src Research Assistants , University Of Edinburg (Volume: 6) Edınburgh At The Unıversıty Press, 1978,
- H.Davıs D.Sc, Professor Of Taxonomic Botany – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands”, Assisted By J. R. Edmondson, Ph.D. R. R. Mill, B.Sc. And B. S. Parris, M.Sc. Sr C Research Assistants , University Of Edinburg (Volume: 7) Edınburgh At The Unıversıty Press, 1982
- H.Davıs D.Sc, Professor Of Taxonomic Botany – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands”, Assisted By R. R. Mill Phd And Kittan Phd Serc Research Assistans, University Of Edinburg (Volumes: 8–9) Edınburgh At The Unıversıty Press, 1984 – 1985
- H. Davıs D.Sc, R.R. Mıll Ph.D. & Kıt Tan Ph.D, University Of Edinburg – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands (Supplement) (Volume: 10) Edınburgh At The Unıversıty Press, 1988
- Güner Ph.D. Abant Izzet Baysal University, N. Özhatay Ph.D. Lstanbul University, T. Eklm Ph.D. Istanbul University, K.H.C. Başer Ph.D. Anadolu University – “Flora Of Turkey And The East Aegean Islands (Supplement 2) (Volume: 11) English Language Edited By Mr Ian C. Hedge Royal Botanic Garden Edinburg Edınburgh At The Unıversıty Press, 2000
- Güner, Adil (Yayın Başeditörü) – “Türkiye Bitkileri Listesi; Damarlı Bitkiler”. Ang Vakfı, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları. İstanbul-2012
- Güner, A. Ve Ekim, T. (Edlr.), 2014, “Resimli Türkiye Florası”, Cilt 1. Ngbb Yayınları Flora Dizisi 2, Flora Araştırmaları Derneği Ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul
- Güner,A (Baş Ed.)- Kandemir,A- Menemen,Y- Yıldırım,H- Aslan,S- Ekşi,G- Güner.I. Ve Çimen,A.Ö. (Edlr.) 2018, “Resimli Türkiye Florası”, Cilt 2. Ang Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul
- Mamıkoğlu, N.G. – “Türkiye’nin Ağaçları Ve Çalıları”. Ntv Yayınları. İstanbul-2007
- Sarıbaş, Metin – “Bitki Adları Sözlüğü”. Cinius Yayınları. İstanbul-2010
- Simpson, Michael G. – (Çeviri Editörleri: Aytaç, Zeki- İğci, Bahar Kaptaner) – “Bitki Sistematiği (Plant Systematics)”. Nobel Akademik Yay. Eğt. Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Ankara-Şubat 2021
- Tekin, Erdoğan – “Türkiye’nin En Güzel Yaban Çiçekleri”, Cilt 1. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. İstanbul-2005
- Tekin, Erdoğan – “Türkiye’nin En Güzel Yaban Çiçekleri”, Cilt 2.Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. İstanbul-2007
- Tekin, Erdoğan – “Atılım’ın Yaban Çiçekleri”. Atılım Üniversitesi Yayınları. Ankara-2009
- Tuzlacı, Ertan –“Dekoratif Türkiye Bitkileri”. Alfa Yayınları. İstanbul-2007
- Tuzlacı, Ertan – “Türkiye Bitkileri Sözlüğü”. Alfa Yayınları. İstanbul-2011
- Yaltırık, Faik, Prof. Dr. – “Orman Ve Park Ağaçlarımız – İğne Yapraklılar”. Atlas Dergisi Eki. Mart-1997
- Yaltırık, Faik, Prof. Dr. – “Orman Ve Park Ağaçlarımız – Geniş Yapraklılar”. Atlas Dergisi Eki. Nisan-1997
- Yaltırık, Faik, Prof. Dr. – “Orman Ve Park Ağaçlarımız – Süs Çalıları Ve Sarılıcılar”. Atlas Dergisi Eki. Mayıs-1997
Tezler, Makaleler
- Başbağ,Mehmet-Kavak,Bilal-Fırat,Mehmet-Çaçan,Erdai-Sayar,M.Salih – “Türkiye Florasında Yer Alan Endemik ‘Astragalus’ Taksonları”. Internatıonal Congress On Agrıculture And Anımal Scıences. 7-9 November 2018, Alanya/Turkey.(Http://Www.Bingol.Edu.Tr/Documents/File/ A-Myo-Gen%C3%A7/Cacan/ 15-Endemik%20astragaluslar.Pdf)
- Başköse,İsa-Dural,Hüseyin – “The Flora Of Hasan (Aksaray Region, Turkey) Mountain”. Research Article (Https://Arastirmax.Com/En/System/Files/Dergiler/111631/Makaleler/4/2/Arastirmax-Hasan-Daginin-Aksaray-Kesimi-Turkiye-Florasi.Pdf)
- Bozok, Fuat – “Hodul Dağı (Nevşehir-Kayseri) Ve Çevresinin Florası”. C. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Kayseri-Ocak 2011 (Https://Avesis.Erciyes.Edu.Tr / 4010230814-Fuatbozok-Tumtez.Pdf)
- Durbilmez, Bayram – Tekin, Fatma – “Nevşehir Yöresi Yerleşim Adları Üzerine Bir Değerlendirme”. Cyprus Internatıonal Unıversıty Folklor-Edebiyat,Cilt:20, Sayı:77, 2014/1 Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/255626
- Gurbanov, Kamal – “Kızıltepe (Niğde-Ulukışla) Ve Çevresinin Florası”. T.C. Ömer Halisdemir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Aralık-2016 (Pdf) Https://Www.Researchgate.Net/Publication/350616980_Bagbahce_Bilim_Dergisi_Kiziltepe_Nigde_Ulukisla_Ve_Cevresinin_Florasi_The_Flora_Of_Kiziltepe_Nigde_Ulukisla_And_İts_Surroundings)
- Güllü, İsmail Bayram – “Elmalı Dağı (Kayseri) Ve Çevresinin Florası”.C. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri-Temmuz 2013 (Pdf)
- İldeniz,Hüseyin Kürşad – “ ‘Ferula Halophila’ Ve ‘Ferulago Pauciradiata’ (Apıaceae) Türlerinin Üreme Ve Polinasyon Biyolojileri Üzerine Çalışmalar”. Nevşehir Hacıbektaşveli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir-Ocak 2018. (Https://Acikerisim.Nevsehir.Edu.Tr/Handle/20.500.11787/328)
- Karamanoğlu,K. – “Kenger-Gundelia Tournefortii”. Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Botanik Kürsüsü. (File:///C:/Users/Hp/Downloads/577-1723-1-Pb.Pdf)
- Şenkardeş,İsmail-Tuzlacı,Ertan – “Wild Edible Plants Of Southern Part Of Nevşehir İn Turkey”. Marmara Pharmaceutical Journal 20: 34-43, 2016 / Doı: 10.12991/Mpj. 20163435871 (Https://Core.Ac.Uk/Download/Pdf/300186218.Pdf)
- Şenkardeş,İsmail-Tuzlacı,Ertan – “Nevşehir’in Güney İlçelerindeki Bitkilerin Yöresel Adları”. Avrasya Terim Dergisi, 2016, 4 (1): 29 – 39. (Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/482256)
- Uzun, Alper- Uzun, Seyran Palabaş- Durmaz Ali – “Spatial Analyses Of Astragalus Species Distribution And Richness İn Kahramanmaraş (Turkey) By Geographical Information Systems (Gıs)”. Turkish Journal Of Forest Science. Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/704846
- Vural,Cem- Aytaç,Zeki – “The Flora Of Erciyes Dağı (Kayseri, Turkey)”. Research Article. (Https://Journals.Tubitak.Gov.Tr/Botany/İssues/Bot-05-29-3/Bot-29-3-3-0312-4.Pdf)
- Vural, Mecit- Kol,Ünal- Çopuroğlu,Sevgi- Umut, Burhanettin – “Göreme Milli Parkındaki Bitkilerin Tespiti Ve Bunların Peyzaj Mimarisi Yönünden Değerlendirilmesi”, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi ,No:263. (Https://Www.Worldcat.Org/Title/Goreme-Milli-Parkindaki-Bitkilerin-Tespiti-Ve-Bunlarin-Peyzaj-Mimarisi-Yonunden-Degerlendirilmesi/Oclc/48726586)
- Yumuşak, Serpil – “Nevşehir Yöresi Yer Adları Ve Bunlar Hakkındaki Anlatmalar” Nevşehir Hacıbektaşveli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir-Haziran 2017. Https://Acikerisim.Nevsehir.Edu.Tr/Bitstream/Handle/20.500.11787/818/Serpil%20yumuşak.Pdf
Dergiler
- Atlas Dergisi,Harita Dizisi-4: “Türkiye Çiçek Haritası (Çift Çenekliler)”. Haz: Ekim, Tuna; Koyuncu, Mehmet; Vural,M.
- Atlas Dergisi,Harita Dizisi-5: “Türkiye Çiçek Haritası (Bir Çenekliler)”. Haz: Ekim, Tuna; Koyuncu, Mehmet; Güner, Adil
Web Siteleri
- agaclar.net
- worldfloraonline.org
- flora.org.il/https://flora.org.il/en/plantsgezenadam.comibuflora.ibu.edu.tr (AİBÜ Kampüs Florası)
- kocaelibitkileri.comngbb.org.trplantarium.ruplantnet.org /https://identify.plantnet.org/tr/afn/species/tehditaltindabitkiler.org.trtreknature.comtubives.comturkiyebitkileri.comvanherbaryum.yyu.edu.tr
- dogalhayat.org
- bizimbitkiler.org.tr
- yabanicicekler.com